ALLES OVER DE SPEEN!
Een speen: een vloek of een zegen? De eerste weken na de geboorte zeker een zegen. Maar als je er na zes maanden een keer of 10 per nacht uit moet.. Dan zeker een vloek! ; – )
Waarom starten met een speen?
Al in je buik oefent je baby met zuigen en sabbelen. Het zuigen op een speen verlaagt de hartslag, de bloeddruk en stress van een baby en is dus een belangrijk hulpmiddel bij het kalmeren van pasgeboren baby’s. Let er wel op dat je de zuigbehoefte van je baby niet verwart met het hebben van geen honger en bied de speen dus pas aan na een voeding. Als je namelijk denkt dat je baby nog geen honger heeft en je geeft hem zijn speen maar hij blijkt wel honger te hebben dan probeert je baby bijvoorbeeld een half uur lang melk uit zijn speen te zuigen. Op het moment dat je vervolgens door hebt dat hij honger heeft, zal je baby te moe zijn om een volledige voeding naar binnen te krijgen omdat hij al zo lang zijn best heeft gedaan om eten uit zijn speen te krijgen.
Als je pasgeboren baby veel huilt door krampjes is de speen een heel fijn hulpmiddel om hem rustig te krijgen. Het vele en harde huilen door de kramp zorgt er namelijk voor dat het centrale zenuwstelsel van je kindje overbelast wordt door de productie van stresshormonen. Om dit zenuwstelsel rustig te maken heeft je kindje afleiding in de vorm van externe prikkels nodig zoals een speen. Daarnaast kun je hierbij ook denken aan: inbakeren, witte ruis, voeden en huid op huid contact. Deze externe prikkels bieden je kindje namelijk afleiding van de pijn en helpen om de productie van stresshormonen te verminderen (hierover lees je binnenkort meer in 1 van mijn nieuwe blogs). Ik hoor je nu denken: leuk, dat je mij nu een speen aanraadt, maar juist als mijn baby zo hard aan het krijsen is, spuugt hij zijn speen telkens uit.. Een herkenbare uitdaging voor veel ouders. Gelukkig is hier een trucje voor die je baby leert dat hij zijn speen heel graag in wilt houden, namelijk de omgekeerde psychologie:
Als je baby rustig is en je hebt hem lekker bij je, of hij ligt in de box bied je hem zijn speen aan. Op het moment dat je baby start met zuigen aan de speen, probeer je hem er zachtjes uit te trekken (een klein stukje, niet helemaal). Na een paar keer zal je baby zich hiertegen verzetten en harder aan zijn speen gaan zuigen. Als je dit een week lang regelmatig oefent lukt het je baby om zijn speen veel langer in zijn mond te houden.
Stoppen met de speen?
Vanaf dat je baby 4 tot 5 maanden oud is kun je echter gaan merken dat de speen niet alleen maar een handig hulpmiddel is om je baby te kalmeren, maar dat je baby er ook emotioneel gehecht aan zal raken. Het kan nu namelijk zo zijn dat je er ’s nachts soms wel 10 keer uit moet om dat speentje terug in te doen. Je baby heeft nu een slaapassociatie ontwikkeld met de speen: Hij heeft de speen nodig om in slaap te kunnen vallen. En iedere keer als het speentje uit zijn mond gevallen is zal hij tussen zijn slaapcyclussen door wakker worden omdat hij hem kwijt is. En jij dus ook ; – ) Daar gaat je nachtrust!
Net op het moment dat je er helemaal gek van wordt om telkens weer uit bed te gaan voor dat speentje kun je eigenlijk twee dingen doen: Of je bent nog net op tijd om te stoppen met de speen of je leert je baby zijn speen zelf te bedienen.
De beste tijd om te stoppen met de speen is eigenlijk het moment dat jij er gek van wordt om 10x per nacht de speen terug in te doen: meestal tussen de 5 en 6 maanden.
Rond deze leeftijd is de slaapassociatie namelijk nog makkelijk af te leren, hoe? Door er cold-turkey mee te stoppen. Sommige baby’s zijn hem na een nacht al weer vergeten en bij andere duurt het misschien ‘iets langer’ en duurt het drie dagen tot een week voordat je baby eraan gewend is om zonder speen in slaap te vallen. Het lijkt op dat moment misschien 1 hele lange week, tegelijkertijd ben je er daarna wel voor ALTIJD vanaf. Mits je nooit in de verleiding komt om te denken: ah, hij heeft nu zo een last van zijn buik of tandjes of hij wordt ineens vroeg wakker etc. Als je besluit om te stoppen met de speen gooi ze dan direct allemaal weg, dan weet je zeker dat je er nooit meer aan gaat beginnen!
Besluit je om de speen toch te houden, weet dan dat je er aan vast zit tot je baby ongeveer 2,5 tot 3 jaar oud is. Door al eerder te willen stoppen met de speen bezorg je je kindje namelijk onnodig veel stress. Betekent dit dan dat je tot die tijd uit bed moet om je kindje te helpen met zijn speen? Zeker niet!
Leer je kindje zijn speen zelf te bedienen
Tussen de 6 en 8 maanden is je baby op de leeftijd dat hij zijn speen zelf kan leren bedienen. Dit leer je hem als volgt: Als je je baby in bed legt, geef je de speen in zijn hand en help je hem 2 tot 3 dagen om de speen naar zijn mond te brengen. Hiermee leer je je baby dat als hij naar bed gaat hij zelf een handeling moet uitvoeren om de speen in zijn mond te krijgen. De volgende 2 tot 3 dagen geef je de speen alleen in zijn handje en kijk je of het hem lukt om zelf de speen in zijn mond te doen. Lukt dit nog niet, dan help je hem tot je ziet dat hij het zelf kan. De dagen daarna leg je het speentje naast zijn hoofd neer zodat hij hem goed kan zien en klop je op het matras naast de speen zodat hij leert dat hij hem zelf moet pakken. Op deze manier leer je je baby dat hij zelf de controle heeft over zijn speen en dat hij deze ook kan pakken als hij wakker wordt gedurende de nacht of tussen twee slaapcyclussen door. Je leert dit je baby het snelst door vaak te oefenen. Bijvoorbeeld een aantal dagen extra op het aankleedkussen of op het speelkleed. Indien jullie de speen niet overdag gebruiken (wat ik aanraad), haal hem dan na een paar keer oefenen meteen weer weg. Het is handig om een paar speentjes in bed te hebben liggen, zodat je baby er altijd een kan vinden.
Als je baby 6 maanden is, zal het leren om de speen zelf te bedienen misschien wat langer duren dan hierboven beschreven, maar hoe dichter je bij de acht maanden komt hoe sneller het zal gaan. Merk je dat je baby de speen heel goed zelf kan bedienen maar moet je er alsnog uit voor de speen? Ga dan eens bij jezelf na wat je ’s nachts doet: Stop je de speen in zijn mond? Of wijs je naar de plek waar de speen ligt? Dit laatste zal er zeker voor zorgen dat je baby jouw hulp snel niet meer nodig zal hebben.
Wanneer stop je dan echt met de speen?
In theorie kun je natuurlijk stoppen met de speen wanneer je zelf wilt, maar na 6/7 maanden zal je baby zo emotioneel gehecht zijn aan de speen dat stoppen hem onnodig veel stress oplevert. Rond de 2,5 tot 3 jaar kun je je kindje hier echter goed op voorbereiden en bespaar je je kindje dus een hoop stress.
Ik raad aan om te stoppen met de speen als je kindje geen middagslaapje meer heeft. Rond de 2,5 jaar gaat het middagslaapje vaak wat moeizamer omdat ze niet meer willen slapen terwijl ze nog wel een slaapje nodig hebben. Als je er op dit moment voor kiest om de speen weg te nemen, dan is er voor je kindje geen reden meer om nog te gaan slapen in de middag, terwijl de speen eerder nog wel een stimulans voor hem kon zijn. Het wegnemen van de speen zorgt er in dit geval dus voor dat je kindje te vroeg stopt met zijn middagslaapje met als resultaat een oververmoeid kind rond het avondeten (en good bye me-time!)
Het afscheid van de speen!
Maar dan is je peuter van zijn middagslaapje af (de meeste kinderen stoppen hiermee tussen de 2,5 en 3 jaar) en is het tijd om echt afscheid te nemen van de speen. Je peuter is inmiddels zo gehecht geraakt aan de speen dat dit geen kwestie is van weggooien en klaar (helaas!). Probeer je peuter hier rustig op voor te bereiden door het zo af en toe eens te benoemen, leen wat boekjes uit de bieb en vertel hem hoe jullie afscheid gaan nemen van de speen. Gebruik hiervoor één van onderstaande tips:
De spenenfee/tovenaar! *
Laat je peuter zijn speen voor zijn slaapkamerdeur neerleggen als hij naar bed gaat (mits hij dit soort dingen niet te spannend vindt – je kunt het anders ook doen voordat hij naar de crèche gaat). En leg er als je zelf naar bed gaat een cadeautje voor terug in de plaats. Strooi wat glitters rondom het cadeautje en in de gang zodat het lijkt alsof er echt een fee geweest is.. ; – )
Voordat je dit doet vertel je eerst een aantal weken lang een verhaaltje over de spenenfee die spenen ophaalt bij kinderen die te groot zijn voor de speen en dat ze deze meenemen naar.. (vul maar in). En iedere keer als je dit verhaaltje vertelt vraag je aan je kindje of de spenenfee zijn speen al op mag halen.
* Een fee is misschien meer iets voor meisjes, maar een tovenaar volstaat natuurlijk ook!
Koop een cadeau en betaal met de speen
Nadat je eerst weer een aantal weken je peuter hebt voorbereid op het feit dat het tijd is om te stoppen met de speen, etc. Is het dan nu zover: Jullie gaan samen naar de speelgoedwinkel om daar een cadeautje uit te zoeken die je kind kan betalen met de speen.
Zorg er vooraf voor dat je het winkelpersoneel geïnformeerd hebt over dit bezoekje en vraag of ze mee willen werken. Als je vervolgens ook nog iets voor jezelf koopt, reken je dan meteen ook het cadeau van je kind af.
De speen op de post
Nadat je, net als bij alle andere ideeën, je peuter eerst hebt voorbereid op wat jullie gaan doen, stoppen jullie de speen samen met een mooie tekening in een envelop en doen hem op de post naar de Paw Patrols, Juf Roos of noem maar op. Vervolgens zorg je ervoor dat er bij thuiskomst een pakketje klaar staat voor jouw stoere peuter met een brief (en misschien wel een cadeautje).
De lucht in
Dit idee is niet helemaal (of eigenlijk helemaal niet) milieuvriendelijk maar wel erg leuk om bijvoorbeeld op de derde verjaardag van je kindje te doen. Koop een aantal heliumballonnen om het huis te versieren en maak er tijdens zijn verjaardag echt een moment van om afscheid te nemen van de speen. Hang de speen aan een ballon en ga met alle visite naar buiten om de speen uit te zwaaien.
Meegeven aan:
Sinterklaas/papa die voor zijn werk naar het buitenland gaat/een baby’tje in de familie of gewoon samen in de prullenbak gooien en de vuilniszak weggooien.
Je hoeft er natuurlijk geen al te groot spektakel van te maken, maar het helpt vaak wel als je kindje weet wat er met zijn speen gebeurt, dan kun je hier altijd naartoe verwijzen als je kindje ’s nachts wakker wordt en vraagt om zijn speen.
Let op: ik raad je aan om, welke manier je ook kiest, je kindje hier wel echt op voor te bereiden in plaats van ineens te zeggen: ‘Zo, vanavond komt de spenenfee je speen ophalen.’ De meeste kinderen hebben echt even de tijd nodig om te wennen aan het idee dat ze afscheid moeten nemen van hun speen.
Wat doe je als je kindje vraagt om zijn speen?
De eerste nacht(en) zal je kindje misschien een aantal keer wakker worden en vragen om zijn speen. Troost je kindje en vertel hem dat hij nu een grote jongen is die al heel stoer zonder zijn speentje kan slapen. Kom niet in de verleiding om nieuwe gewoontjes aan te leren, maar zet even door en dan zul je zien dat je kindje er elke nacht minder om zal vragen en snel weer heerlijk door zal slapen!